MENU
Pomnik założyciela miasta Świerzawy, Bolko I Surowego.

Dodał: t.ziemlicki@wp.pl° - Data: 2022-04-19 18:43:18 - Odsłon: 185
16 kwietnia 2022

Data: 2022:04:16 00:19:37   ISO: 200   Ogniskowa: 28.6 mm   Aparat: FUJIFILM FinePix S5600   Przysłona: f/5.6   Ekspozycja: 10/10000 s  


Odrestaurowany pomnik Bolka I Surowego.
"O założycielu Świerzawy przypomniano sobie w latach 30. ubiegłego wieku. Miejscowy rzeźbiarz, mający swoją pracownię przy dzisiejszej ulicy Jeleniogórskiej 28 (obecnie siedziba obwodu drogowego) podjął się wykonania pomnika upamiętniającego księcia świdnicko-jaworskiego. Spośród kilku projektów mieszkańcy gminy, którzy finansowali artystę, wybrali jeden, jednak monument nigdy nie został ukończony. „Podziurawiona” faktura pomnika świadczy o tym, że rzeźbiarzowi pozostał ostatni etap prac polegający na ściągnięciu warstwy piaskowca. Dlaczego nie ukończył swojego dzieła? Co mu przeszkodziło? Wojna, a może, jak wieść gminna niesie, problemy osobiste? Nie wiadomo, ale pomnik nigdy nie stał się ozdobą miasteczka.

W 1948 roku planowano wprawdzie przywrócenie mu należytego miejsca, ale sprawą pilniejszą było uruchomienie połączenia kolejowego z Marciszowem i do pomysłu nie wrócono. Po wojnie, którą monument przetrwał najprawdopodobniej w pracowni swego twórcy, trafił na jedno z podwórek w centrum Świerzawy. Mieszkańcy traktowali go bardziej jak zaklętego w kamieniu okrutnego Germanina, niż księcia. Służył im m.in. jako „słup” do sznura do suszenia bielizny! Z czasem stracił głowę, której nigdy nie odnaleziono, a „bezgłowemu” Bolkowi I groził koniec na wysypisku śmieci. Nie dopuścił do tego ówczesny szef Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej „Wielisławka”, a obecny burmistrz miasta i gminy Świerzawa Józef Kołcz, który w latach 80-tych ubiegłego wieku przeniósł pomnik na dziedziniec spółdzielni. Tam założyciel miasteczka stał przez kilkadziesiąt lat narażony na dalsze zniszczenia. Nikt nie miał pewności kogo przedstawia. I stałby tam jeszcze długo, anonimowy, „bezgłowy”, tajemniczy, gdyby nie pewne spotkanie grupy znajomych podczas jednego z letnich ciepłych wieczorów 2007 roku…

Zaczęło się przeszukiwanie strychów, piwnic i innych zakamarków najstarszych kamienic, które zaowocowało odnalezieniem fotografii z opisami wskazującymi jednoznacznie, że owa tajemnicza postać stojąca na dzisiejszym placu Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej to Bolko I Surowy, który w XIII wieku nadał Świerzawie prawa miejskie. To był pierwszy etap nowego „życia” świdnicko-jaworskiego księcia.

Potem wszystko potoczyło się bardzo szybko. Osiem osób wspartych przez lokalnych przedsiębiorców założyło nieformalny komitet społeczny ds. odbudowy pomnika, na którego czele stanął Marian Biniek, miejscowy przedsiębiorca budowlany, główny inicjator przedsięwzięcia. Komitet działający pod egidą Stowarzyszenia Ochrony Dziedzictwa Kulturowego, Historycznego i Przyrodniczego Gór i Pogórza Kaczawskiego zebrał w swoim gronie kilka tysięcy złotych i zawiózł pozostałości pomnika do pracowni w Nowej Wsi Grodziskiej, by tamtejszy rzeźbiarz uratował, a jednocześnie dokończył dzieło swojego poprzednika.

Na podstawie archiwalnych zdjęć odtworzył on brakujące elementy piaskowcowej postaci (m.in. ręce i miecz). Efektem żmudnej pracy artysty stała się ważąca 1,5 tony postać „ojca Świerzawy” zachwycająca swoją wielkością i majestatem…

3 maja 2009 r. Bolko I Surowy stanął na skwerze oficjalnie nazwanym jego imieniem przez Radę Miasta i Gminy, przy skrzyżowaniu głównej drogi Świerzawy z drogą do Rzeszówka. Razem z podstawą ma ponad 4 metry wysokości. Na postumencie wykuto herb Świerzawy oraz napis „Założycielowi miasta – mieszkańcy”, a w specjalnej luce wewnątrz cokołu umieszczono tzw. kapsułę czasu zawierającą dokumenty i pamiątki związane ze Świerzawą oraz z samym pomnikiem.

Od tego dnia „ojciec miasta”, zwrócony w kierunku miasteczka, spogląda na mieszkańców krainy, która niegdyś tak bardzo go zachwyciła… a dziś.. to Bolko zachwyca każdego, kto na niego spogląda…"
Tekst: Agnieszka Kunc

  • /foto/58/58598m.jpg
    2005
  • /foto/6904/6904853m.jpg
    2005
  • /foto/3750/3750045m.jpg
    2009
  • /foto/6081/6081667m.jpg
    2009 - 2011
  • /foto/7291/7291559m.jpg
    2011
  • /foto/7064/7064405m.jpg
    2018
  • /foto/7064/7064408m.jpg
    2018
  • /foto/8604/8604587m.jpg
    2020
  • /foto/9974/9974273m.jpg
    2022
  • /foto/10872/10872281m.jpg
    2024

t.ziemlicki@wp.pl°

Poprzednie: ul. Parkowa Strona Główna Następne: Restauracja Bürgerberg (dawna)